Jak się uczyć, żeby się nauczyć?

Koncepcja lifelong learning¹ oznacza konieczność uczenia się przez całe życie, w celu utrzymania zdolności do odnalezienia się w dynamicznym i szybko zmieniającym się świecie, a przede wszystkim pozostania aktywnym graczem w życiu zawodowym. Zmiany, jakie następują wokół nas, są tak szybkie, że nasza wiedza i umiejętności stają się bardzo szybko przestarzałe i nie wystarczają do nadążania za wymaganiami zawodowymi. Dlatego umiejętność uczenia się powinna być jedną z kluczowych kompetencji, które chcemy w sobie rozwijać. Uczenie się jako kompetencja składa się z trzech podstawowych elementów:

• świadomości własnego procesu uczenia się i potrzeb w tym zakresie,
• umiejętności identyfikowania dostępnych możliwości uczenia się,
• zdolności pokonywania przeszkód w celu osiągnięcia powodzenia w uczeniu się.

Zatem uczenie się oznacza zdobywanie, przyswajanie i przetwarzanie nowej wiedzy i umiejętności, poprzez zdolność właściwego selekcjonowania ich źródeł, poszukiwania wskazówek oraz korzystania z wcześniej zdobytych doświadczeń. W celu zdobycia kompetencji uczenia się konieczne są następujące elementy:

• świadomość swoich mocnych i słabych stron w zakresie uczenia się,
• znajomość preferowanego stylu uczenia się,
• wyznaczenie celu rozwoju swoich kompetencji, rozumianych jako wiedza i umiejętności potrzebne do wykonywania określonych czynności, np. zawodowych,
• wybór najbardziej właściwych do danej kompetencji metod kształcenia.

Nową wiedzę i umiejętności możemy zdobywać przez całe życie

Liczne badania nad strukturą mózgu, teoriami poznawczymi, behawioralnymi oraz uczeniem się osób dorosłych wskazują, że teoria o tym, że nowych rzeczy możemy uczyć się tylko, gdy jesteśmy młodzi, nie obroniła się. Istotnie – możliwości percepcyjne zmieniają się w miarę upływu lat, ale w ten sposób, że wraz z wiekiem powinniśmy wybierać coraz to inne metody, aby zapamiętać nową wiedzę i zdobyć nowe umiejętności oraz że proces ten może być rozłożony w czasie.

To, co w podstawowy sposób warunkuje uczenie się ludzi dorosłych, to przede wszystkim świadome podejmowanie decyzji na temat tego, czego chcę się uczyć oraz odpowiedzialność za efekty nauki. Tym samym główną motywacją osób dorosłych do nauki jest motywacja wewnętrzna. Badania nad uczącym się mózgiem potwierdzają powyższą tezę. Wskazują, że to nie wiek, a sposób przekazywania informacji – dostosowany do możliwości percepcyjnych odbiorców – jest najistotniejszy w procesie przyswajania wiedzy.

Świadomy wybór kursów i szkoleń

Pierwszym warunkiem skuteczności nauki będzie świadomy wybór tego, czego chcemy się uczyć, oparty na naszych potrzebach. A zatem, jeśli chcesz zdobyć nowe kompetencje:

• Przeanalizuj stan aktualny – uświadom sobie, co wiesz, co umiesz, a czego ci brakuje.
• Wyznacz sobie cele związane ze zdiagnozowanymi brakami i przygotuj plany realizacji ww. celów.
• Wybierz odpowiednie szkolenia, kursy, treningi, warsztaty, które pozwolą zrealizować twój cel.

A co zrobić, gdy to pracodawca wysyła cię na szkolenie, a ty nie jesteś specjalnie do niego przekonany? Przeanalizuj program szkolenia i postaraj się znaleźć w nim elementy pozytywne. Po jego zakończeniu przejrzyj materiały i swoje notatki, wybierz z nich te treści, które mogą ci się przydać w kontekście rozwoju osobistego lub zawodowego. Poszukaj w takim szkoleniu osobistych korzyści.