Kary porządkowe nakładane na pracowników. Co można, a czego nie wolno

Rzadko zwraca się uwagę na instytucję kar porządkowych w prawie pracy. Tymczasem warto znać i wykorzystywać nie tylko tzw. pozytywne motywatory pracy, ale też wiedzieć, kiedy i w jaki sposób można dyscyplinować pracowników. Przecież pracownik nieprzestrzegający porządku pracy czy przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wyrządza szkodę nie tylko pracodawcy, ale również swoim współpracownikom. W określonych sytuacjach przymykanie oka na tego typu zachowania może narazić pracodawcę nie tylko na szkodę majątkową czy utratę dobrego imienia, ale również na odpowiedzialność karną.

Karę porządkową można nałożyć na pracownika bez względu na to, czy swoim zachowaniem wyrządził on pracodawcy szkodę, czy też nie. Jednocześnie nałożenie kary porządkowej nie wyklucza odpowiedzialności majątkowej, karnej czy zawodowej pracownika. Ważne jednak, aby pamiętać, że karę porządkową może nałożyć wyłącznie pracodawca i wyłącznie na pracownika. Zatem nie ma możliwości nakładania kar porządkowych na osoby zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia bądź umowy o dzieło czy współpracujące z firmą na zasadzie samozatrudnienia. Ponadto nie ma przymusu nakładania kar porządkowych – jest to swobodna decyzja pracodawcy.

Nałożyć na pracownika można jedynie karę porządkową wymienioną w Kodeksie pracy, tj. karę upomnienia, karę nagany albo karę pieniężną – żadną inną. Zatem zastosowanie innej formy „represji” wobec pracownika jest prawnie bezskuteczne oraz rodzi odpowiedzialność za naruszenie podstawowych praw pracowniczych. Przykładowo: nie wolno stosować pisemnego ostrzeżenia połączonego z wpisem do akt osobowych, rozpowszechniać listy pracowników o słabej efektywności ani publicznie piętnować niektórych pracowników w trakcie spotkań ogólnozakładowych.

Karać pracownika można wielokrotnie, niemniej za dane naruszenie tylko raz i tylko jedną karą porządkową. Przykład: na terenie zakładu pracy obowiązuje bezwzględny zakaz palenia, a Jan Kowalski we wrześniu 2013 r., paląc papierosa w swoim biurze, uruchomił czujnik dymu i alarm przeciwpożarowy, za co pracodawca ukarał go karą nagany oraz karą pieniężną (takie postępowanie jest niedopuszczalne, pracodawca musi zdecydować się tylko na jedną karę), jednocześnie w październiku 2013 r. Jan Kowalski ponownie został przyłapany na paleniu w pracy, za co otrzymał od pracodawcy karę nagany (takie postępowanie jest jak najbardziej prawidłowe, bowiem jest to nowy czyn, za który pracodawca ma prawo wymierzyć kolejną karę, pomimo kar wymierzonych wcześniej).

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 82% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 83 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 83 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 83 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.