Szef niebieski z domieszką czerwonego

Co sprawia, że jesteśmy szczęśliwi i zdrowi? Robert Waldinger – kierownik projektu badawczego Harvard Study of Adult Development, prowadzonego nieprzerwanie od 1938 r. na próbie 721 mężczyzn, może udzielić nam na to pytanie odpowiedzi¹. Z jego badań wynika, że to dobre relacje utrzymują nas w szczęściu i zdrowiu. Wprost wynika z tego również jeden z najważniejszych czynników satysfakcji z pracy – udane relacje z bezpośrednim przełożonym. Czy nie jest to doskonała wskazówka, jakim być szefem w stosunku do swoich podwładnych?

W literaturze branżowej można spotkać wiele typologii stylów zarządzania. Ta najbardziej tradycyjna wyróżnia styl demokratyczny, czyli bardziej nastawiony na ludzi, i autokratyczny, czyli ukierunkowany na zadania. Innym szeroko znanym i często komentowanym podziałem stylów zarzadzania jest ten uwzględniający stopień dojrzałości podwładnego. W zależności od niego powinniśmy używać wobec pracownika stylu dyrektywnego, wspierającego, partycypującego lub zorientowanego na osiągnięcia. Czy szef powinien być jak ojciec, czy jak kumpel? Jeżeli ojciec, to ten surowy i sprawiedliwy, czy empatyczny i łagodny? Jeżeli kumpel, to ugodowy i zależny od podwładnych, czy bardziej konkretny i wymagający partner?

Koło stylów

Przekonała mnie typologia sposobów zarządzania oparta na kole stylów menedżerskich Human Synergistic. Koło jest podzielone na trzy grupy stylów: style konstruktywne, style agresywno-defensywne i style pasywno-defensywne. Według tej teorii każdy z nas jest mieszaniną wszystkich 12 stylów, przy czym niektóre są dominujące, a niektóre nie są w ogóle widoczne dla naszego zespołu.

Style pasywne/defensywne oznaczają samoobronne sposoby myślenia i zachowania, które zmierzają przede wszystkim do zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa dzięki interakcjom z ludźmi. Menedżerowie z tego wycinka koła są bardzo ugodowi w stosunku do podwładnych, stając się nawet skrajnie od nich zależni. Starają się za wszelką cenę uniknąć konfliktów z członkami zespołu, budując swoje poczucie bezpieczeństwa na konwenansach oraz nadmiernym stosowaniu się do zasad i procedur.

Style agresywne/defensywne oznaczają samolansujące sposoby myślenia i zachowania, skoncentrowane wokół ochrony własnego statusu i pozycji. Potrzeba bezpieczeństwa jest w nich zaspokajana poprzez działanie zorientowane na zadania. Menedżerowie, u których przeważają te style kierowania, traktują swoich podwładnych z pozycji siły, są opozycyjni i nadmiernie krytyczni wobec pomysłów innych. Mają silną potrzebę rywalizowania, i to nie tylko z konkurencją, ale przede wszystkim z pracownikami i kolegami, a wszystkie zadania muszą być w ich opinii wykonane perfekcyjnie.

Style konstruktywne oznaczają sposoby myślenia i zachowania korzystne dla jednostki, podnoszące poziom jej zadowolenia, zwiększające umiejętności budowania pozytywnych relacji i skutecznej współpracy z ludźmi, a także przyspieszające nabywanie biegłości w realizacji zadań. Tacy szefowie mają silną potrzebę osiągnięć w połączeniu z rozwojem własnym i podwładnych. Ich usposobienie sprawia, że sprzedawcy czują się dobrze w ich towarzystwie.