Łańcuch wyobraźni

Przez dekady decydenci narzekali na brak danych, co utrudniało im zadania. Dziś sytuacja jest zupełnie odwrotna – cierpimy na nadmiar informacji. Szacunki mówią, że każdego dnia do sieci Internet wprowadzanych jest 402,74 miliona terabajtów danych. A to przecież nie jedyne źródło informacji. Mamy jeszcze radio i telewizję, prasę drukowaną, książki i publikacje naukowe. Czerpiemy informacje z kontaktów bezpośrednich i udziału w spotkaniach branżowych czy konferencjach. Nie ma możliwości ani żeby zebrać, ani choćby porządnie przejrzeć wszystkie te kanały. O wyciągnięciu istotnych wniosków nie wspominając.

Istotnym problemem jest nie tylko przerażająca ilość informacji, ale też jakość pozyskiwanych danych. Dziś publikować w Internecie może każdy. Mało kto ponosi natomiast odpowiedzialność za swoje treści. Nawet informacje dotyczące jednego faktu potrafią różnić się znacząco w zależności od tego, jaki nadawca je publikuje. Rodzi to pytanie o stronniczość i interesowność tych, którzy co do zasady powinni służyć nam informacją, a nie nią manipulować.

Dochodzi także zagrożenie informacją nieprawdziwą, wyprodukowaną sztucznie na rzecz chaosu i dezinformacji. Fake newsy wytwarzają i sami internauci (co oznacza, że desk research klientów na podstawie ich wpisów internetowych może być z gruntu nieudany), ale i całe instytucje (tzw. fermy trolli), które służą korporacjom, rządom, rebeliantom.

Jak nie dać się zwieść danym? Jak nie iść na łatwiznę i faktycznie czerpać wiedzę z informacji? – to pytania, na które większość z nas próbuje sobie dziś odpowiadać.

Kluczowe znaczenie ma zbudowanie sobie strategii zarządzania informacją. Składa się na nią decyzja:

• Jakich danych potrzebujemy, by dobrze podejmować decyzje?
• Z jakich źródeł chcemy je czerpać (zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych)? Jak będziemy sprawdzać wiarygodność tych źródeł?
• Jak będziemy analizować napływające dane? Kto, jak często i według jakich kryteriów będzie to robić?
• W jaki sposób będziemy wykorzystywać te dane? Jak często będziemy, opierając się na nich, korygować nasz kurs? Komu w organizacji będziemy przekazywać poszczególne informacje?
• Które dane powinniśmy chronić i jak to robić?

Jedną z najważniejszych kompetencji dzisiejszego decydenta jest umiejętność wyłonienia tych informacji, które wskazują czynniki mogące mieć istotny wpływ na przedsiębiorstwo oraz przewidzenie skutków tego wpływu.

Niekiedy publikacje opisujące dane zjawisko mówią wprost o przewidywanych skutkach. Na przykład polskie czy europejskie artykuły na temat starzenia się społeczeństwa czy wzrostu cen energii wyliczają, jakie będą skutki tego trendu dla zatrudnienia czy cen produktów, a także dla funkcjonowania poszczególnych sektorów gospodarki. To ważne wskazówki, które powinny stać się przyczynkiem do rozważań, na ile dany trend dotknie nasze przedsiębiorstwo.

Jednak to tylko początek procesu. Których aspektów przedsiębiorstwa i w jaki sposób dotknie najbardziej? Kiedy można spodziewać się pierwszych skutków? Czy możemy spodziewać się, że taka zmiana przyniesie nam szansę na nowe zyski, nowe grupy klientów, większe rynki? A może niesie ona ze sobą zagrożenia i ograniczenia, a zatem jak najszybciej musimy przygotować się do zminimalizowania skutków zmiany?

Przyczyny i skutki

Badania nad percepcją menedżerów wykazały, że wydajność ekspertów rośnie wraz z ich doświadczeniem i wiedzą, ale tylko do pewnego poziomu. Tym, co faktycznie pomaga dalej rozwijać swój status eksperta to trafne i realistyczne wzorce przyczynowo-skutkowe. Innymi słowy, musimy być dobrzy w tym, by właściwie rozpoznawać źródła i efekty zdarzeń czy trendów, a także oceniać, jakie czynniki współdziałające będą miały wpływ na rzeczywistość. Mając taką umiejętność, ekspert będzie szybciej i trafniej identyfikował okazje rynkowe lub oceniał nadchodzące zagrożenia.