Ogólne rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa produktów (GPSR) – co oznacza dla e-commerce?

Jeśli sprzedajesz w Internecie lub działasz w imieniu internetowej platformy handlowej koniecznie zapoznaj się ze zmianami w prawie, wynikającymi z Ogólnego Rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa produktów (GPSR), które istotnie wpłyną na twój biznes. Rozporządzenie to wprowadza istotnie znaczące zmiany dla przedsiębiorców działających w sektorze e-commerce, a niedostosowanie się do nich może grozić nie tylko sankcjami finansowymi, ale także utratą reputacji i zaufania ze strony klientów.

Czym jest GPSR i kto musi się do niego stosować?

Do grudnia 2024 r. kwestię bezpieczeństwa produktów regulowała unijna dyrektywa 2001/95/WE. Jednakże z uwagi na zmiany związane z rozwojem nowoczesnych technologii oraz wzrost zainteresowania sprzedażą online konieczne stało się dostosowanie przepisów prawa unijnego do obecnych realiów.

Wynikiem podjętych na poziomie Unii Europejskiej działań w tym zakresie było przyjęcie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (General Product Safety Regulation, dalej: „Rozporządzenie” lub „GPSR”). Rozporządzenie całkowicie uchyliło obowiązującą dotychczas dyrektywę 2001/95/WE, która straciła moc z dniem 13 grudnia 2024 r., tj. z chwilą rozpoczęcia stosowania przepisów GPSR.

Celem nowego aktu jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów (zarówno nowych, jak i używanych, naprawionych oraz odnowionych) przeznaczonych dla konsumentów i wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej – niezależnie od kanału dystrybucji, w tym także do produktów sprzedawanych online lub za pośrednictwem marketplace. Poza zakresem zastosowania GPSR są transakcje B2B, z tym, że produkty przeznaczone wyłącznie do zastosowań profesjonalnych, które na późniejszym etapie trafiły na rynek konsumencki, również podlegają temu Rozporządzeniu.

Zobowiązani do stosowania nowych przepisów są nie tylko producenci, importerzy, dystrybutorzy towarów sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej, lecz także dostawcy internetowych platform handlowych, czyli podmioty świadczące usługi pośrednictwa polegające na udostępnianiu oprogramowania umożliwiającego konsumentom zawieranie z przedsiębiorcami umów sprzedaży na odległość – tzw. marketplace.

Zakres zastosowania GPSR

Przepisy Rozporządzenia znajdują zastosowanie do produktów wytwarzanych na terenie Unii Europejskiej, jak i importowanych na terytorium Unii z państw trzecich, dla których nie ma przepisów szczególnych, regulujących bezpieczeństwo tych produktów, lecz także dla tych, których wprowadzanie do obrotu lub udostępnianie na rynku jest wprawdzie uregulowane przepisami szczególnymi, ale w niepełnym zakresie (dotyczy to np. nawozów, baterii i akumulatorów, detergentów czy kosmetyków).

Przy czym GPSR wprost określa produkty, do których nie ma zastosowania w żadnym zakresie. Są to m.in. leki, żywność, pasze, żywe rośliny i zwierzęta, organizmy zmodyfikowane genetycznie, produkty ochrony roślin, statki powietrzne czy antyki. Poza zakresem zastosowania Rozporządzenia są również produkty wymagające odnowienia lub naprawy przed użyciem, o ile posiadają wyraźne oznaczenie, że przed ich użyciem konieczne jest dokonanie naprawy czy odnowienia.

Definicja „bezpiecznego produktu”

Zgodnie z GPSR podmioty gospodarcze, tj. w szczególności: producenci, importerzy czy dystrybutorzy mają obowiązek wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku tylko produktów bezpiecznych. Produktem bezpiecznym jest każdy produkt, który w zwykłych i przewidywalnych warunkach używania nie stwarza żadnego ryzyka, lub stwarza jedynie minimalne ryzyko zgodne z jego używaniem i uznane za dopuszczalne.

GPSR, przy ocenie bezpieczeństwa produktu, nakazuje uwzględniać m.in.:

• właściwości produktu, w tym jego projekt, właściwości techniczne, skład, opakowanie czy instrukcję,
• sposób oddziaływania na inne produkty – w przypadku możliwości przewidzenia używania go z innymi produktami,
• kategorie konsumentów używających produktu, w szczególności poprzez ocenę ryzyka dla konsumentów podatnych na zagrożenia, takich jak dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami, a także wpływ różnic wynikających z płci na zdrowie i bezpieczeństwo,
• wygląd produktu, który mógłby skłaniać konsumentów do używania produktu, w sposób inny niż zgodny z jego przeznaczeniem,
• odpowiednie właściwości cyberbezpieczeństwa, jeśli są niezbędne do ochrony produktu przed wpływami zewnętrznymi, gdy taki wpływ mógłby oddziaływać na bezpieczeństwo produktu (np. możliwość utraty połączenia).