Zakaz działalności konkurencyjnej

Konkurencyjna działalność pracowników w wielu branżach stanowi bardzo istotne zagadnienie. Dla pracodawców szczególnie ważne, a czasami wręcz decydujące o ich istnieniu i wielkości zysków z działalności jest to, aby wraz z odejściem pracownika firmy nie opuścili nas także klienci, których obsługiwał, a także aby były podwładny, który poznał tajniki działalności przedsiębiorstwa i jego sposób organizacji pracy, nie wykorzystał ich w nowej firmie lub we własnej działalności. Prawo przewiduje kilka instrumentów pozwalających zabezpieczyć się na wypadek takiej sytuacji.

Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy

Po pierwsze, zgodnie z art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy każdy pracownik ma obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy oraz zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Są to jedne z podstawowych obowiązków każdego pracownika, których powinien on bezwzględnie przestrzegać. Za tymi dość ogólnymi sformułowaniami w ocenie sądów i prawników kryje się właśnie ogólny zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej względem pracodawcy, a więc takiej, która mogłaby wpłynąć negatywnie na jego interesy. Nieprzestrzeganie przez pracownika tego obowiązku uzasadnia rozwiązanie z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem, a w wyjątkowych wypadkach nawet rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym.

Umowa o zakazie konkurencji

Swego rodzaju rozwinięciem opisanego wyżej obowiązku każdego pracownika jest zawarcie z nim odrębnej umowy o zakazie konkurencji. Umowa ta została dość zwięźle uregulowana w art. 1011–1014 Kodeksu pracy. Można ją podpisać w trakcie trwania stosunku pracy, może ona dotyczyć okresu zatrudnienia danego pracownika, a także – w określonych przypadkach – okresu po rozwiązaniu z nim umowy. Pracodawca może rozważyć zawarcie takiej umowy już podczas zatrudniania pracownika, uzależniając zawarcie umowy o pracę od jednoczesnego podpisania przez niego umowy o zakazie konkurencji. Dodatkowo odmowa zawarcia takiej umowy w trakcie trwania zatrudnienia może uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Umowę o zakazie konkurencji zawrzeć należy w formie pisemnej. Nieważne są wszelkie ustalenia dokonane przez strony ustnie.